Maatregelen van de overheid om de toegankelijkheid van gebouwen in Brussel te garanderen
Mondelinge vraag van 24/04 van de heer Ahmed Mouhssin (Ecolo) aan de heer Pascal Smet, staatssecretaris voor Ruimtelijke Ordening en Erfgoed van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
De heer Ahmed Mouhssin (Ecolo) - De toegankelijkheid van openbare gebouwen voor personen met een handicap in onze regio is een belangrijke kwestie.
In januari 2021 heeft de Commissie territoriale ontwikkeling hoorzittingen over dit onderwerp gehouden, waarvan de conclusies een reeks opmerkingen en mogelijke oplossingen bevatten. Op 9 november 2022 mondde dit proces uit in de goedkeuring van een partijoverschrijdende resolutie over de toegankelijkheid van openbare gebouwen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor personen met een handicap.
Tot deze tekst vielen bestaande openbare gebouwen niet onder de normen van de gewestelijke stedenbouwkundige voorschriften en was er geen verplichting of stimulans om ze toegankelijk te maken. Deze tekst betekent dus een belangrijke stap voorwaarts voor de integratie van personen met een handicap in ons Gewest.
Het doel van de ontwerpresolutie is om de toegankelijkheid van openbare gebouwen die eigendom zijn van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest of door het Gewest worden gehuurd, geleidelijk aan te verbeteren. De Brusselse regering wordt gevraagd actie te ondernemen om ervoor te zorgen dat alle gebouwen van alle openbare instellingen of inrichtingen van openbaar nut die openstaan voor het publiek in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest toegankelijk zijn voor personen met een handicap tegen 2033, dat wil zeggen over tien jaar.
Deze doelstelling van universele toegankelijkheid voor alle personen met een handicap vereist een voorafgaande toegankelijkheidsdiagnose, waardoor een systeem van universele toegankelijkheidscertificaten kan worden ingevoerd. Na 2033 komt er een systeem van sancties voor het niet naleven van de regels.
De tekst voorziet in een aantal acties van de regering, met name om, in overleg met de lokale overheden, alle gebouwen van alle openbare instellingen of instellingen van openbaar nut in Brussel toegankelijk te maken voor personen met een handicap, ten laatste in 2033. De openbare instellingen of instellingen van openbaar nut die het publiek ontvangen, zullen voor eind 2023 bij decreet worden bepaald. Er werd gevraagd om deze doelstelling om te zetten in Brusselse wetgeving, als onderdeel van een universeel toegankelijkheidsbeleid voor alle handicaps, of het nu gaat om fysieke, zintuiglijke, mentale, psychologische, cognitieve of meervoudige handicaps.
Vijf maanden na deze belangrijke stemming wil ik graag de balans opmaken van het werk van de regering om deze resolutie te implementeren. Welke stappen heb je ondernomen om de decreten voor te bereiden die gepland zijn voor eind 2023? Is er overleg geweest met de spelers in de sector? Zo ja, met wie? Zijn de lokale overheden geraadpleegd?
Wat is de voorziene timing voor het opstellen van dit decreet? Bent u, na analyse van de verschillende aanbevelingen, al van plan deze in wetgeving om te zetten? Zo ja, in welke wetgeving?
Hebt u een lijst opgesteld van wetteksten die moeten worden opgesteld of gewijzigd om de verschillende aanbevelingen in de resolutie ten uitvoer te leggen? Zo ja, welke?
De uitvoering van deze verordening vereist samenwerking met de vrijwilligerssector. Hebt u contact opgenomen met de spelers op het terrein om hen te informeren over de implementatie van deze aanbevelingen?
Pascal Smet, Staatssecretaris - Ik ben ervan overtuigd dat het de plicht is van de overheid om zoveel mogelijk de obstakels weg te werken die mensen met een handicap of beperkte mobiliteit verhinderen om hun recht op volwaardige deelname aan alle aspecten van het maatschappelijk leven uit te oefenen. Daarom heb ik me ingezet voor de uitvoering van een regionaal plan voor de integratie van handicaps in het overheidsbeleid, dat in december 2022 is goedgekeurd.
Vanuit mijn expertise in stedenbouw en erfgoed is de eerste doelstelling om toegankelijke stedelijke voorzieningen te ontwikkelen en onze regelgeving hiertoe aan te passen. Dit was een reden te meer om het Reglement inzake Ruimtelijke Ordening (REG) te herzien. De reflectie gaat verder en de tekst is voorgelegd aan verenigingen met het oog op de tweede lezing. Inclusieve openbare ruimten worden ook gepromoot in het Brussels Handboek voor Openbare Ruimten, met als doel de verplaatsingen van personen met beperkte mobiliteit te vergemakkelijken. Dit handboek wordt momenteel opgesteld en zal de RRU aanvullen.
Een tweede component is gericht op het opleiden van stedenbouwkundig personeel in toegankelijkheidsvraagstukken. De medewerkers van urban.brussels staan voortdurend in contact met projectontwikkelaars en architecten. Het is daarom belangrijk dat zij zich bewust zijn van de problematiek en getraind worden om de juiste reflexen op dit gebied aan te nemen. Om deze uitdaging aan te gaan, zullen inclusie en toegankelijkheid worden geïntegreerd in het opleidingsprogramma van urban.brussels.
Naast deze acties die zijn opgenomen in het plan om handicare te integreren in het overheidsbeleid, zal er speciale aandacht worden besteed aan bepaalde specifieke behoeften. In het bijzonder is de deelname aan Duoday gepland, een ontdekkingsdag waarbij urban.brussels medewerkers koppelt aan werkzoekenden die ondersteuning nodig hebben.
Wat de brandweer betreft, bestaat de eerste actie erin de leden van Siamu die in contact komen met mensen met beperkte mobiliteit, bewust te maken. Haar verschillende diensten moeten zo goed mogelijk op hun behoeften kunnen inspelen. Siamu zal een bewustmakingsmodule over toegankelijkheid aanbieden aan haar operationeel en administratief personeel. De training zal gaan over geestelijke gezondheidsproblemen, verstandelijke beperkingen en autismespectrumstoornissen. De implementatie van dit plan staat gepland voor 2024.
Om de toegankelijkheid van de Siamu-gebouwen te garanderen, is het essentieel dat de toekomstige brandweerkazerne van Tour & Taxis ontworpen is voor alle doelgroepen (bezoekers en personeel), inclusief de leden van de brandweer die zich moeten heroriënteren na een ongeval. Al het personeel, zowel operationeel als administratief, zal er zijn plaats moeten vinden. Als onderdeel van haar educatieve en preventieve missies zal de nieuwe brandweerkazerne ook zo worden ontworpen dat burgers en bezoekers welkom zijn, met name mensen met een lichamelijke, visuele of auditieve handicap.
Daarom wordt er regelmatig een toegankelijkheidsexpert geraadpleegd bij het opstellen van het ontwerp-, bouw-, financierings- en onderhoudscontract (DBFM).
Ik ga niet in detail treden over alle acties van het plan om handistreaming te integreren in het overheidsbeleid, maar er zijn heel wat acties die door de brandweer kunnen worden ondernomen.
Wat de inventaris van de toegankelijkheid van openbare gebouwen betreft, vertelt de minister-president me dat het toepassingsgebied van de gebouwen van de Brusselse gewestelijke openbare diensten is uitgebreid met twee gebouwen die door het grote publiek worden gebruikt: de Iris Tower en het gebouw van het Brussels expertisecentrum voor voeding (Brucefo), gelegen aan de Industrielaan 200 in Anderlecht.
In het geval van de Iris Tower gaat het om de uitvoering van het actieplan dat werd opgesteld na de toegankelijkheidsaudit. De bewegwijzering wordt aangepast voor personen met beperkte mobiliteit, er komen inductielussen in de vergaderzalen voor slechthorenden en er worden klapstoelen geïnstalleerd in de vluchtzones voor evacuaties. Er is een procedure voor de ontvangst van mensen met een handicap.
Wat het Brucefo-gebouw betreft, zal de ingang opnieuw worden ontworpen om toegankelijk te zijn voor mensen met beperkte mobiliteit. Dit project loopt momenteel.
Ik nodig u ook uit om mijn collega's te raadplegen voor meer details over de acties die hen aangaan.
De heer Ahmed Mouhssin (Ecolo) - U loopt vooruit op een antwoord op een vraag die ik wilde stellen over handistreaming, dat wil zeggen de geïntegreerde aanpak van handicaps, maar u geeft geen antwoord op de vraag die wij vandaag stellen: hebt u de resolutie gelezen die de parlementsleden hebben ingediend over de universele toegankelijkheid van alle openbare gebouwen?
De heer Pascal Smet, staatssecretaris - U zou de resolutie naar de minister-president moeten sturen.
De heer Ahmed Mouhssin (Ecolo) - Nee, want de geïntegreerde aanpak van handicaps betekent dat we het hier hebben over uw verantwoordelijkheidsgebieden. Ik heb het niet over gebouwen die tot het Gewest behoren, maar over alle gebouwen. U bent degene die op dit niveau over de hefbomen beschikt. Of is het de minister-president? Ik moet toegeven dat ik niet het meest deskundige parlementslid ben op het gebied van ruimtelijke ordening. Dit gezegd zijnde, hebben de vele hoorzittingen van talrijke verenigingen ons doen geloven dat de twee wegen die in het kader van deze gebouwen moeten worden bewandeld, het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening en de gewestelijke stedenbouwkundige verordeningen zijn. De resolutie, die unaniem werd aangenomen, stelt 2033 als deadline voor de aanpassing van alle gebouwen, of ze nu gemeentelijk, gewestelijk of zelfs privé zijn, wanneer ze een dienst verlenen aan het publiek. De eerste stap was dus het definiëren van een perimeter. In de resolutie wordt voorgesteld dat de regering hiertoe een decreet uitvaardigt. Wat vindt u van deze resolutie en welke obstakels verwacht u bij de uitvoering ervan? Hebt u al vooruitgang geboekt?
Uw antwoord is interessant wat betreft de geïntegreerde aanpak van handicaps, maar niet wat betreft de inhoud van onze resolutie.
Ik zal het u over drie maanden opnieuw vragen. Misschien is het dan beter uitgewerkt, zodat uw antwoord precies over het onderwerp gaat.